Jakie testy psychotechniczne są przeprowadzane w medycynie pracy?

W ramach badań profilaktycznych wykonywanych w medycynie pracy niektóre grupy zawodowe kierowane są na specjalistyczne testy psychotechniczne. Dotyczy to zwłaszcza osób, których praca wiąże się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo swoje i innych, np. kierowców, operatorów maszyn, pracowników kolei czy osób pracujących na wysokości. Testy te mają na celu ocenę sprawności psychoruchowej, koncentracji, zdolności do szybkiego podejmowania decyzji oraz ogólnej predyspozycji psychicznej do wykonywania danego zawodu. Czytaj dalej!

Jakie rodzaje testów psychotechnicznych wykonuje się w medycynie pracy?

Zakres testów zależy od charakteru pracy, ale w większości przypadków obejmuje badania koordynacji wzrokowo-ruchowej, czasu reakcji, podzielności uwagi, koncentracji, a także oceny osobowości. Stosuje się zarówno testy aparaturowe (np. mierniki czasu reakcji, wirometr, aparat krzyżowy, stereometr, ciemnia optyczna), jak i testy pisemne. Przykładowo, kierowcy zawodowi badani są pod kątem refleksu, odporności na stres i orientacji w przestrzeni. Operatorzy maszyn muszą wykazać się zdolnością do długotrwałego skupienia i szybkiego reagowania na zmieniające się warunki. Badania te przeprowadzane są przez psychologa z uprawnieniami do badań psychotechnicznych i zakończone są opinią psychologiczną, która przekazywana jest specjaliście medycyny pracy, lekarzowi. 

Treść

W testach pisemnych ocenie podlega m.in. logiczne myślenie, tempo pracy umysłowej, pamięć krótkotrwała, a także poziom lęku czy stabilność emocjonalna. Część zadań może mieć charakter testów sytuacyjnych, które sprawdzają, jak badany reaguje w określonych, stresujących okolicznościach. Uzupełnieniem są rozmowy indywidualne z psychologiem, mające na celu weryfikację wyników i ocenę spójności odpowiedzi.

Kiedy lekarz medycyny pracy kieruje na testy psychotechniczne i jaka jest ich rola?

Badania psychotechniczne są obowiązkowe w określonych przepisami sytuacjach. Dotyczy to m.in. kierowców wykonujących przewozy drogowe, osób ubiegających się o pozwolenie na broń, operatorów urządzeń mechanicznych czy osób pracujących na stanowiskach wymagających wysokiego poziomu koncentracji i refleksu. Lekarz medycyny pracy może również samodzielnie zdecydować o potrzebie wykonania testów psychotechnicznych, jeśli uzna, że charakter pracy lub stan zdrowia pracownika tego wymaga. Ocena psychotechniczna staje się więc elementem szerszej diagnozy zdolności do wykonywania zawodu. Uzupełnia klasyczne badania lekarskie i może przesądzać o wydaniu orzeczenia o zdolności (lub jej braku) do pracy na danym stanowisku.

Podsumowując, testy psychotechniczne w medycynie pracy stanowią istotny element oceny przydatności zawodowej w profesjach wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Weryfikują m.in. refleks, koncentrację i odporność na stres, a ich wyniki stanowią podstawę decyzji lekarza medycyny pracy. Wprowadzenie takich badań zwiększa bezpieczeństwo pracowników i otoczenia, minimalizując ryzyko błędów wynikających z niewłaściwych predyspozycji psychicznych.